شعر مدرن و تفکر علمی

author

منوچهر حقیقی هیت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

Abstract:

تردیدی نیست که به دلیل شرایط اجتماعی و تفکرات هر دوره، شعر آن دوره از ویژگیهای خاصی برخوردار است و شعر قرن بیستم هم از این قاعده مستثنی نیست. تی. اس. الیوت در این باره می گوید «به علت پیچیدگی تمدن مدرن، شعر مدرن هم باید پیچیده باشد.» شاید عمده ترین دلیل این پیچیدگی تأثیر روزافزون تفکر علمی بر اذهان عمومی باشد چرا که در قرن بیستم تنها دانشمندان نیستند که از بینش علمی برخوردارند بلکه شعرا و نویسندگان و حتی مردم عادی نیز روش زندگی و تفکرات خویش را بر آن اساس بنا نهاده اند. البته نفوذ این نوع تفکر به حریم ادیبات چندان هم بی سابقه نیست زیرا که از قرن نوزدهم با پیدایش مکتب های رئالیسم و ناتورالیسم چنین پدیده ای در ساحت رمان به چشم می خورد. نویسندگانی چون امیل زولا و گوستاو فلوبر فرانسوی که از پرو پاقرص ترین حامیان کاربرد روش علمی در رمان نویسی بودند، برای نگارش داستانهایشان از همین روش استفاده می کردند. زولا یک رمان نویس را به مثابه جرتحی می دانست که بر روی شخصیت های داستان خود جراحی می کند. به نظر فلوبر «هر چه هنر بیشتر پیشرفت کند، بیشتر علمی می شود همان گونه که علم نیز هنرمندانه می شود.» تنها چند دهه بعد از فلوبر، یعنی در سال 1939، پل والری، یکی دیگر از شاعران فرانسوی، جملاتی مشابه نظریه زولا را طی یک سخنرانی خود در دانشگاه آکسفورد آکسفورد بر زبان آورده گفت. «بیش از بررسی هر موضوع، نگاهی دقیق به زبان آن می اندازم معمولاً این کار را مانند جراحی انجام می دهم که ابتدا دستهای خود را استرلیزه و موضع عمل را میکروب زدائی می کند.» والری اضافه می کند. «از این که واژه ها و قالب های سخن را به دستها و ابزار یک جراح شبیه می کنم مرا خواهید بخشید.» البته مقایسه یک نویسنده یا شاعر با جراح و دانشمند در همین مثالها خلاصه نمی شود چرا که تقریباً هم زمان با پل والری، ازرا پاوند و مارین مورا نیز از جمله شعرائی بود که وظیفه شاعر و دانشمند را مشابه یکدیگر می پنداشتند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

انسانی شدن یقین در تفکر فلسفی مدرن

اهمیت فلسفه مدرن در آن است که در آن نسبت جدیدی میان انسان و حقیقت تعریف گردید که در نتیجه آن انسان اساس و محور هرگونه حقیقت و یقینی، بالاخص خدا و جهان گردید. حاصل این تغییر جایگاه، وابستگی وجودی و معرفتی این حقایق بر انسانی شد که او خود دارای نقایص گوناگون معرفتی، وجودی، اخلاقی و غیره در ذات خودش است. در نتیجه انسان که در دنیای مادی زندگی می کند تلاش کرد تا واقعیت حقیقت های دیگر چون خدا و موجود...

full text

تفکر جادویی و تخیلِ علمی

همة معرفتهای بشری بهتدریج روند تطورات تاریخی را سپری کرده و به مرحلة کنونی رسیدهاند. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، به واکاوی نسبتِ بین جادو و علم میپردازد. یکی از حوزههای معرفتی، معرفت علمی است. بر مبنای پارادایم پوزیتیویستی، تفکر جادویی چون بدیلهای ناپخته و گمراهکنندة تفکرِ علمی تلقی شده است. پوزیتیویستها در روششناسی بر مشاهده و تجربه تأکید زیادی میکردند و امور غیرتجربی را مُحمل و...

full text

روح تکنولوژی مدرن و جایگاه تفکر در مدارس (بررسی ارزش تفکر در تکنولوژی آموزشی رایج)

هدف این مقاله بررسی جایگاه تفکر در مدارس و تأثیر تکنولوژی مدرن در ارتقای تفکر در مدارس است. لذا ابتدا برخی از نظریات معروف دربارة تکنولوژی مدرن و تأثیر آنها بر زندگی و دیدگاههای مردم به اجمال طرح می‌شود، سپس با نگاهی اجمالی به مؤلفه‌های تکنولوژی آموزشی، دیدگاه‌های مطرح‌شده در خصوص تکنولوژی مدرن به تکنولوژی آموزشی تعمیم داده شده و تأثیر تکنولوژی آموزشی بر ابعاد و زوایای مختلف زندگی دانش‌آموزان و...

full text